خطاب هایی که در قرآن، قبل از وارد شدن انسان به جرگه مؤمنان متوجّه او شده است، معمولاً با تعبیر(یا ایّها النّاس)است، ولی هنگامی که قرآن از ساحت هستی شناسی و بیان اصول بنیادین عبور کرده و به عرصه برنامه های عملی گام نهاده است، خطاب ها معمولاً با عنوان (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا)می باشد که در این مجال به بخشی از آنها اشارتی شده است:
یک ـ تشویق مؤمنان به حرکت در مسیر صلاح و جهت گیری مثبت در زندگی؛
(وَبَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّات) (بقره/۲۵)
«به کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، بشارت ده که باغ هایی از بهشت برای آنهاست.»
دو ـ بهره گیری از غذاهای پاکیزه، مفید و فاقد ضرر؛
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُلُوا مِنْ طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُم) (بقره/۱۷۲)
«ای کسانی که ایمان آورده اید! از نعمت های پاکیزه ای که به شما روزی داده ایم بخورید.»
سه ـ توجه به نیازمندان و انفاق بخشی از دارایی خود به آنان؛
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاکُم) (بقره/۲۵۴)
«ای کسانی که ایمان آورده اید! از آنچه به شما روزی داده ایم، انفاق کنید.»
چهار ـ پرهیز از منّت گذاری و آزار فرودستان؛
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکُمْ بِالْمَنِّ وَالأذَى) (بقره/۲۶۴)
«ای کسانی که ایمان آورده اید! بخشش های خود را با منت و آزار، باطل نسازید!»
پنج ـ پایبندی به قراردادهای اجتماعی؛
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ) (مائده/۱)
«ای کسانی که ایمان آورده اید! به پیمان ها (و قراردادها) وفا کنید!»
شش ـ منع از بدعت گذاری و ایجاد محرومیت های کاذب و ساختگی برای خود؛
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُحَرِّمُوا طَیِّبَاتِ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَکُم) (مائده/۸۷)
«ای کسانی که ایمان آورده اید! چیزهای پاکیزه را که خداوند برای شما حلال کرده است، حرام نکنید!»
هفت ـ حرمت شراب و قمار و ...؛
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیْسِرُ وَالأنْصَابُ . . .) (مائده/۹۰)
«ای کسانی که ایمان آورده اید! شراب و قمار و بت ها و ازلام [= نوعی بخت آزمایی]، پلید و از عمل شیطان است.»
هشت ـ پرهیز از خیانت در امانت؛
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَخُونُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُوا أَمَانَاتِکُم) (انفال/۲۷)
«ای کسانی که ایمان آورده اید! به خدا و پیامبر خیانت نکنید و نیز در امانات خود خیانت روا مدارید.»
نه ـ نهی از ورود به خانه دیگران، بدون اجازه آنان؛
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُیُوتًا غَیْرَ بُیُوتِکُمْ) (نور/۲۷)
«ای کسانی که ایمان آورده اید! در خانه هایی غیر از خانه خود وارد نشوید.»
ده ـ لزوم رعایت حقوق همسران؛
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نَکَحْتُمُ الْمُؤْمِنَات) (احزاب/۴۹)
«ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که با زنان با ایمان ازدواج کردید.»
یازده ـ ممنوعیت برخورد استهزا آمیز با دیگران در روابط اجتماعی؛
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا یَسْخَرْ قَومٌ مِنْ قَوْمٍ) (حجرات/۱۱)
«ای کسانی که ایمان آورده اید! نباید گروهی از مردان شما گروه دیگر را مسخره کنند.»
دوازده ـ پرهیز از بدگمانی نسبت به مردم؛
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِنَ الظَّنّ) (حجرات/۱۲)
«ای کسانی که ایمان آورده اید! از بسیاری از گمان ها بپرهیزید.»
سیزده ـ ممنوعیت گزافه گویی و ادّعاهای بدون پشتوانه و وعده های بی اساس؛
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لا تَفْعَلُونَ) (صف/۲)
«ای کسانی که ایمان آورده اید! چرا سخنی می گویید که عمل نمی کنید؟!»